Ćwiczenia kształtujące słuch fonematyczny dla maluchów to głownie zabawy bazujące na funkcjonowaniu słuchu fizycznego i muzycznego:
1. Zagadki słuchowe polegające na odgadywaniu różnych dźwięków otoczenia. Młodsze dziecko najpierw należy zapoznać z dźwiękami, które staną się zagadkami. Mogą to być następujące odgłosy:
- Darcie papieru
- Gniecenie papieru
- Pocieranie jednego papieru o drugi
- Gniecenie folii, celofanu
- Wysypywanie klocków
- Szum wody
- Stukanie łyżeczką o szklankę, o stół itp.
2. Zagadki słuchowe polegające na wskazywaniu źródła dźwięku, np. nakręcony, dzwoniący lub pikający budzik,( komórka, zabawka z pozytywką itp.) należy schować tak aby dziecko nie widziało gdzie (np. pod poduszkę, do szuflady, pod łóżko itd.). Zadaniem dziecka, które miało zasłonięte oczy jest wskazanie miejsca, z którego dobiegają dźwięki.
3. Zabawa polegająca na chodzeniu za głosem, dziecko również ma zasłonięte oczy. Rodzic przemieszcza się mówiąc do dziecka, (śpiewając, grając na instrumencie, np. dzwoneczku), dziecko podąża za głosem.
4. Rozpoznawanie dźwięków różnych instrumentów muzycznych, (lub różnych urządzeń wydających dźwięki, jak budzik, komórka, zabawki z dźwiękami).
5. Wystukiwanie rytmu – rodzic wystukuje rytm choćby łyżeczką na stole, zadaniem dziecka jest powtórzenie identycznego rytmu. Należy zacząć od bardzo prostego i krótkiego rytmu.
6. Zabawa w „Pana Pytalskiego”: Rodzic opowiada dziecku, że był sobie Pan Pytalski, który przyjaźnił się z sześcioma głoskami: A, O, E, U, I, Y. Pewnego razu spotkał głoskę A, która zaprosiła go w niedzielę na herbatkę. Pan Pytalski bardzo się ucieszył i obiecał przyjść. Gdy nadeszła niedziela, pan Pytalski był w niemałym kłopocie, ponieważ zapomniał, która głoska go zaprosiła. Wymieniał wszystkie imiona, ale nie mógł sobie przypomnieć. Rodzic pyta dziecka czy może pomóc, prosi aby zaklaskało, gdy usłyszy głoskę A.
Innym razem rodzic opowiada dziecku, że pan Pytalski został zaproszony przez głoskę E do wesołego miasteczka, przez głoskę O do cyrku, przez głoskę U na plażę, przez głoskę Y w kosmos itd. Za każdym razem chodzi o to, by dziecko słuchowo różnicowało głoskę.
7. Odróżnianie słuchowe głosek. Dzieci które znają niektóre literki mogą dobierać obrazki, których nazwy zaczynają się na określoną głoskę do znaków graficznych tych głosek, czyli do literek. Można wybrać po kilka obrazków (np. z układanek, które mają dzieci), zaczynających się na s i na sz. Literki można napisać na kartce. Dziecko dobiera obrazki do danych literek.
8. Różnicowanie słuchowe głosek dźwięcznych i bezdźwięcznych. Jeśli dziecko nie zna literek można się umówić, że dźwięk sss to jest wąż a dźwięk zzz to pszczoła. Rodzic mówi w zmiennej kolejności sss lub zzz, dziecko pokazuje węża lub pszczółkę (lub odpowiednie literki).